عیارسنجی نقره‌ی آب شده: چگونه اصالت را تشخیص دهیم؟
۱. بررسی علائم و مهر استاندارد (رایج‌ترین و مطمئن‌ترین روش)
معتبرترین راه برای تشخیص اصالت یک شمش نقره‌ی آب شده، بررسی علائم حک شده روی آن است. شمش‌های استاندارد و معتبر دارای اطلاعات زیر هستند:
- نام یا لوگوی تولیدکننده: هر کارگاه یا شرکت معتبر ریخته‌گری، لوگوی خود را روی شمش حک می‌کند.
- وزن: وزن دقیق شمش (مانند 100 گرم، 1 کیلوگرم و غیره) باید روی آن درج شده باشد.
- عیار نقره: عیار یا خلوص نقره به صورت یک عدد سه رقمی (مثلاً 999 یا 925) نمایش داده می‌شود. نقره‌ی آب شده‌ی خالص معمولاً با عیار 99.9% یا 999 مشخص می‌شود.
اگر شمش نقره‌ی شما این علائم را ندارد یا علائم آن ناخوانا است، باید از روش‌های دقیق‌تر برای تایید اصالت آن استفاده کنید.
۲. آزمون مغناطیسی
نقره یک فلز غیرمغناطیسی است. این به آن معناست که آهنربا به آن نمی‌چسبد. برای انجام این تست:
- یک آهنربای قوی (مانند آهنربای نئودیمیوم) بردارید.
- آهنربا را به شمش نقره نزدیک کنید.
اگر آهنربا به شمش چسبید یا جاذبه‌ی قوی ایجاد کرد، نشان‌دهنده‌ی آن است که شمش حاوی فلزات دیگری مانند آهن یا نیکل است و احتمالاً تقلبی است. البته توجه داشته باشید که این تست فقط وجود فلزات مغناطیسی را مشخص می‌کند و برای تشخیص فلزاتی مثل مس که غیرمغناطیسی هستند، کافی نیست.
۳. آزمون صدا (تست زنگ)
نقره‌ی خالص، صدای زنگ‌داری تولید می‌کند که طولانی و واضح است. این ویژگی به دلیل چگالی بالا و ساختار بلوری آن است.
- شمش نقره را روی یک سطح صاف قرار دهید.
- با یک جسم فلزی کوچک (مانند یک سکه) به آرامی به آن ضربه بزنید.
اگر صدای زنگ‌داری شبیه به صدای زنگوله یا کریستال شنیدید، احتمال اصالت نقره بالاست. در مقابل، صدای کوتاه و بم نشان‌دهنده‌ی وجود فلزات دیگر یا تقلبی بودن آن است.
۴. آزمون وزن و چگالی
نقره دارای چگالی بسیار بالایی است. وزن یک شمش نقره با اندازه‌ی آن باید متناسب باشد. اگر شمش نقره‌ای را در دست می‌گیرید و احساس می‌کنید نسبت به حجمش سبک است، ممکن است تقلبی باشد.
- ابتدا وزن دقیق شمش را با یک ترازوی دقیق اندازه‌گیری کنید.
- حجم شمش را با قرار دادن آن در یک استوانه مدرج پر از آب، محاسبه کنید (روش ارشمیدس).
- با تقسیم وزن بر حجم، چگالی آن را به دست آورید. چگالی نقره‌ی خالص حدود 10.49 گرم بر سانتی‌متر مکعب است.
اگر چگالی محاسبه شده با این عدد تفاوت چشمگیری داشت، به اصالت آن شک کنید.
۵. استفاده از کیت‌های تست اسیدی
کیت‌های تست اسیدی شامل اسیدهای مختلفی هستند که با فلزات گرانبها واکنش نشان می‌دهند. برای تست نقره از اسید مخصوص نقره استفاده می‌شود.
- یک خراش کوچک روی شمش نقره ایجاد کنید.
- چند قطره از اسید را روی آن بریزید.
واکنش رنگی که اتفاق می‌افتد، نشان‌دهنده‌ی عیار یا خلوص نقره است. به عنوان مثال، اگر اسید روی نقره‌ی خالص رنگ قرمز درخشان ایجاد کند، نقره‌ی عیار بالا است. با این حال، استفاده از این کیت‌ها نیازمند دقت و تجربه است و می‌تواند به سطح شمش آسیب برساند.
نکته مهم: بهترین و مطمئن‌ترین راه برای خرید و فروش نقره‌ی آب شده، مراجعه به کارگاه‌های ریخته‌گری معتبر و صرافی‌های شناخته‌شده است. این مراکز علاوه بر ارائه محصولات استاندارد، خدمات عیارسنجی دقیق را نیز با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته مانند XRF ارائه می‌دهند که دقیق‌ترین روش موجود برای تعیین ترکیب فلزات است.