چگونه نقره آب شده را از طلای سفید تشخیص دهیم؟
تفاوت‌های کلیدی در ساختار و ترکیب
قبل از پرداختن به روش‌های تشخیص، لازم است بدانیم که این دو فلز از نظر ساختار چه تفاوتی با هم دارند:
- نقره: یک عنصر شیمیایی با نماد Ag است. نقره خالص (عیار ۹۹۹) بسیار نرم است و به همین دلیل برای ساخت جواهرات معمولاً با فلزات دیگر مانند مس ترکیب می‌شود تا مقاومت آن افزایش یابد. نقره استرلینگ (Sterling Silver) با عیار ۹۲۵، رایج‌ترین نوع نقره برای جواهرات است که از ۹۲.۵٪ نقره و ۷.۵٪ مس تشکیل شده است.
- طلای سفید: یک آلیاژ است، به این معنی که از ترکیب چند فلز ساخته می‌شود. طلای خالص به طور طبیعی زرد است. برای ساخت طلای سفید، طلای خالص را با فلزات سفیدرنگی مانند نیکل، پالادیوم، نقره یا پلاتین ترکیب می‌کنند. پس از ساخت، جواهر را با یک لایه نازک از فلز رودیم (Rhodium) روکش می‌کنند تا درخشندگی و رنگ سفید خیره‌کننده‌ای پیدا کند.
روش‌های تشخیص با استفاده از خواص فیزیکی و شیمیایی
با توجه به تفاوت‌های بنیادین این دو فلز، می‌توان از چند روش عملی برای تشخیص آن‌ها استفاده کرد:
۱. بررسی ظاهری و رنگ
- درخشش و رنگ: طلای سفید معمولاً درخشندگی بیشتری دارد. دلیل این امر روکش رودیم است که به آن ظاهری بسیار براق و سفید می‌دهد. نقره آب شده (به خصوص اگر خالص نباشد) ممکن است درخشش کمتری داشته باشد و به مرور زمان کدر شود.
- سختي و وزن: طلای سفید سنگین‌تر و سخت‌تر از نقره است. اگر دو قطعه جواهر هم‌اندازه از هر دو فلز را در دست بگیرید، سنگینی طلای سفید به وضوح حس می‌شود. همچنین، طلای سفید به دلیل سختی بیشتر، کمتر خراش برمی‌دارد.
- علائم حکاکی‌شده: روی جواهرات طلا و نقره معمولاً علائم و کد‌هایی حک می‌شود که به عیار آن‌ها اشاره دارد. برای طلای سفید، این علائم می‌توانند ۱۴K، ۱۸K، یا ۲۱K باشند. روی جواهرات نقره نیز اغلب کد 925 (برای نقره استرلینگ)، یا 999 (برای نقره خالص) حک می‌شود.
۲. آزمون آهن‌ربا
این آزمون یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین روش‌هاست. از آنجا که طلا و نقره هر دو خاصیت دیا مغناطیس دارند، به آهن‌ربا جذب نمی‌شوند. اما فلزاتی که اغلب در آلیاژ طلای سفید یا نقره استفاده می‌شوند، ممکن است کمی به آهن‌ربا جذب شوند. برای مثال، اگر در ساخت طلای سفید از نیکل استفاده شده باشد، ممکن است جذب ضعیفی به آهن‌ربا نشان دهد. با این حال، باید توجه داشت که این روش قطعی نیست، زیرا بسیاری از آلیاژها نیز به آهن‌ربا جذب نمی‌شوند.
۳. آزمون اسید
این روش دقیق‌ترین و البته خطرناک‌ترین روش است که معمولاً توسط متخصصان انجام می‌شود. از کیت‌های آزمون اسید (Acid Test Kits) برای این کار استفاده می‌شود.
- برای طلا: یک قطعه از جواهر را روی سنگ محک می‌کشند تا اثری از آن باقی بماند. سپس، یک قطره از اسید مخصوص طلای سفید (معمولاً اسید نیتریک) را روی رد به جا مانده می‌ریزند. اگر رد از بین نرود، نشان‌دهنده طلای سفید است. اگر اسید به طلا آسیبی نرساند، جواهر اصل است.
- برای نقره: همین کار را برای نقره انجام می‌دهند. اسید نیتریک بر روی نقره واکنش نشان می‌دهد و ردی سبز رنگ یا شیری به وجود می‌آورد که نشان‌دهنده نقره بودن آن است.
نکته مهم: این آزمون می‌تواند به جواهر آسیب برساند و باید با احتیاط کامل و توسط فرد متخصص انجام شود.
۴. آزمون ید
این آزمون یک روش نسبتاً امن‌تر از آزمون اسید است و می‌توان آن را با دقت بیشتری انجام داد. کافیست یک قطره از محلول ید را روی قسمت کوچکی از جواهر (ترجیحاً در جایی که کمتر دیده می‌شود) قرار دهید.
- اگر نقره باشد: رنگ ید بلافاصله تیره و سیاه می‌شود.
- اگر طلای سفید باشد: ید هیچ واکنشی نشان نمی‌دهد یا تغییر رنگ بسیار کمی ایجاد می‌کند.
توجه: پس از انجام این آزمون، حتماً محلول ید را به سرعت از روی جواهر پاک کنید تا آسیبی به آن نرسد.
نکات مهم برای خرید و فروش
- از فروشنده معتبر خرید کنید: مطمئن‌ترین راه برای تشخیص، خرید از یک طلافروشی یا جواهرفروشی معتبر است که فاکتور رسمی و گواهی اصالت محصول را به شما ارائه می‌دهد.
- مراقب باشید: اگر فروشنده‌ای ادعا می‌کند که یک قطعه طلای سفید بسیار ارزان‌تر از قیمت بازار است، احتمال تقلبی بودن آن زیاد است.
- به گواهی اصالت توجه کنید: فاکتور خرید که در آن عیار و وزن دقیق فلز ذکر شده، بهترین تضمین برای اصالت جواهر شماست.
با به کارگیری این روش‌ها، می‌توانید با اطمینان بیشتری جواهرات خود را بررسی کرده و از خرید خود لذت ببرید. شناخت دقیق تفاوت‌ها بین نقره آب شده و طلای سفید، به شما کمک می‌کند تا یک سرمایه‌گذار آگاه و یک خریدار هوشمند باشید.